’s-HEERENBERG/ELTEN – Over de oude ‘s-Heerenbergerstrasse langs de Eltener Mühle liep vroeger een smokkelroute van Nederland naar Duitsland. Zondag 22 mei maakt de Stokkumerstrasse, zoals de weg tegenwoordig heet, deel uit van het parcours van de tweede Schmuggelfietstocht van ’s-Heerenberg naar Emmerich.
In de molen is die dag een stempelpost ondergebracht, waar fietsers hun smokkelpas kunnen laten afstempelen. Daarbij geven de vier molenaars uit zowel Duitsland als Nederland de bezoekers een rondleiding. Het is één van de vijf culturele activiteiten, waar de grensoverschrijdende smokkelroute zondag langs gaat.
Na het succes van vorig jaar hebben Welcom, Rheinmuseum Emmerich, Bibliotheek Montferland, InfoCenter Emmerich, Heemkundekring Bergh en de gemeente Emmerich opnieuw het initiatief genomen voor een Schmuggelfietstocht. Had de route tijdens de eerste editie echter een lengte van ‘slechts’ zeventien kilometer, dit keer is de tocht verlengd naar 38 kilometer.
“Veel deelnemers vonden de route vorig jaar te kort”, vertelt Esther Ruesen namens Welcom. “Daarom hebben we de route dit jaar uitgebreid naar Elten en rijden de fietsers eveneens door Tolkamer, Spijk en Stokkum. De mensen komen bovendien langs meer horecagelegenheden, waar ze even kunnen stoppen voor een hapje of een drankje. Door de uitbreiding is de wandeltocht echter komen te vervallen.”
Cultuur
De Schmuggeltocht werd vorig jaar voor het eerst uitgezet om de fietsers iets van de rijke cultuur van Emmerich en ’s-Heerenberg te laten zien. Daarbij wilden de initiatiefnemers vooral de jeugd laten ‘beleven’ hoe de diverse smokkelroutes tussen Nederland en Duitsland liepen en waarom er zo veel werd gesmokkeld.
“Veel mensen kunnen zich niet meer voorstellen dat de waren die vroeger in ’s-Heerenberg werden gekocht aan de grens moesten worden gedeclareerd”, zegt Ruesen. “Tot het midden van de jaren negentig waren er nog zevenhonderd douanebeambten rond Emmerich”, weet ook Herbert Kleinpass van Rheinmuseum Emmerich. “Dat kleine grensverkeer kennen we tegenwoordig niet meer. Het grote nadeel daarvan is dat er nu veel ongehinderd de grens over gaat.”
Zondag 22 mei worden de oude douaniers toch weer een keer opgeroepen. Zij duiken op verschillende plaatsen langs de route op. “We houden iedereen staande en vragen of ze nog wat hebben aan te geven”, lacht voormalig spoorbeambte Siggi Alefsen. “Er wordt net zo lang gezocht tot we wat hebben gevonden. Bij de molen in Stokkum reikt de molenaar aan alle deelnemers namelijk wat smokkelwaar uit. Vorig jaar was dat een pakje boter.”
Activiteiten
De Stokkumse molen is ook te bezichtigen. Verder zijn er activiteiten in de bibliotheek in ’s-Heerenberg, waar mannenkoor De Görgelpiepen Nederlandse en Duitse liederen van vroeger zingt. Daarbij zijn er doorlopend oude smokkelfoto’s te zien en worden er pannenkoeken gebakken van het meel uit de molen in Stokkum. In het Rheinmuseum in Emmerich vertelt schrijver Wolfgang Gorny smokkelverhalen en in Schlösschen Borghees zijn er om 12, 13, 14 en 15 uur voorstellingen van Figuren- und Marionettentheater Tik. Bij de Linthorsterburg brengen de spelers van Theater 2000 het smokkelverleden weer tot leven.
Fietsers kunnen zondag 22 mei tussen 11 en 13 uur starten bij het Barghse Huus in ’s-Heerenberg en het Rheinmuseum in Emmerich. Daar worden ook de route en Schmuggelpas uitgereikt. Deelname kost twee euro per persoon.
