NIEUW-DIJK – De Antoniuskerk in Nieuw-Dijk heeft een nieuw pronkstuk. Tussen de bijzondere muurschilderingen is onlangs een zes meter hoog kerkorgel op het altaar geplaatst. Geschonken door Wil Hoogstraaten (75) uit De Steeg, die tien jaar geleden al het andere kerkorgel in de Nieuw-Dijkse kerk voor nop restaureerde.

Het kolossale instrument is gebouwd door Berhard Pels. Deze bij uitstek katholieke orgelbouwer uit Alkmaar maakte vanaf de jaren vijftig veel romantische orgels, waarop uitstekend de Franse orgelliteratuur kon worden gespeeld. Hij was destijds een toonaangevende Nederlandse orgelbouwer en zijn instrumenten gingen de wereld over.

“In Nederland stonden vijftien tot twintig van dit soort enorme orgels”, weet Hoogstraaten. “Deze bouwde hij in 1949 en stond in Heiloo in een grote koepelkerk, drie keer zo groot als de Antoniuskerk. Ik wist dat het te koop was en wilde het graag behouden voor Nederland. Nu veel kerken worden gesloten, breken ze de orgels af en verhuizen ze naar buitenlandse kathedralen in Polen of Azië. Dit majestueuze orgel wordt cultureel erfgoed en blijft gelukkig voor Nederland bewaard.”

Warme deken
Hoogstraaten vond in Nieuw-Dijk onderdak voor zijn aanwinst. Hier restaureerde hij tien jaar geleden al eens het bestaande orgel achterin de kerk. Hij reageerde destijds op een noodoproep van het kerkbestuur in De Gelderlander, dat de bijna 100.000 euro voor het herstel van het instrument er niet had liggen. Hoogstraaten deed het op vrijwillige basis.

“Deze kerk viel als een warme deken om me heen”, zegt hij. “Het is een fantastische kerk met een mooie concertruimte en prachtige akoestiek. Het orgel paste ook precies op het altaar. We hebben er in de breedte alleen tien centimeter afgehaald om de bijzondere muurschilderingen zichtbaar te houden.” De stichting Beheer voormalig kerkelijk erfgoed Nieuw-Dijk, die de Antoniuskerk in 2019 overnam van de Gabriëlparochie, zocht bovendien nog een invulling van het monumentale gebouw.

“Voor ons is dit een groot avontuur”, vertelt Willem Kutschruiter, voorzitter van de stichting. “Iedereen vraagt ons wat we met de kerk willen, maar dat weten we eigenlijk nog niet. We willen echter wel inspelen op de dingen die voorbij komen. Toen deze kans zich aandiende, hebben we die met beide handen aangepakt. Van dit soort orgels in deze grote zijn er niet zoveel. Het past ook perfect bij de unieke kerkschilderingen, waardoor het gebouw nog meer waarde krijgt.”

Concerten
En in elk geval al één nieuw functie, die van concertruimte. Door zijn veelheid aan registers is het elektromechanische orgel met drie klavieren namelijk een perfect concertinstrument. Het instrument heeft meer dan 2200 orgelpijpen, waarvan de langste zes meter hoog zijn.

Hoogstraaten: “Met het orgel kun je allerlei klankcombi’s maken. Het is eigenlijk een compleet orkest. Als je hem helemaal openzet, is de muziek hemelbestormend. Maar je kunt er ook fluisterzacht mee spelen, wat het een fantastisch instrument maakt voor orgelspelers. Het is daarom mijn intentie om dit orgel niet alleen te bewaren voor de toekomst, maar het ook ter beschikking te stellen voor beroeps- en amateurorganisten. Volgend jaar hopen we een concertprogramma te houden en een orgelconcours voor liefhebbers. Met het oog op de toekomst wordt er een stichting opgericht met als doel dit majestueuze instrument in stand te houden.”

Foto: Wil Hoogstraaten schenkt Nieuw-Dijk een kerkorgel van zes meter hoog.