LOIL – Loil liet de afgelopen weken weer eens zien waar een klein dorp groot in kan zijn. In het openluchtspel Nooit Meer kwam al het talent uit het kerkdorp samen. Het verhaal, decor, de muziek, logistieke organisatie en uiteraard de spelers zelf maakten de theaterproductie tot een indrukwekkend schouwspel voor jong en oud.

‘Nooit Meer’ nam de toeschouwers mee terug naar de oorlogsjaren in Loil. Het stuk speelde zich af rond de bakkerij van de familie Seegers, het klooster en de meisjesschool, waar zich vier dagen na de bevrijding van Loil een groot drama voltrok. De door de Duitsers achtergelaten munitie in de school ontplofte en maakte een einde aan het leven van de 12-jarige meisjes Fientje Seegers en Leike van Vuuren.

Annie Seegers
Het openluchtspel was gebaseerd op het verhaal van Annie Morren-Seegers, de één jaar oudere zus van Fientje. Zij overleed in december op 87-jarige leeftijd, maar liet een bijzondere erfenis na, die door de cast en makers van Nooit Meer op een prachtige wijze werd neergezet.

“Het is jammer dat Annie er zelf niet meer bij kon zijn”, vindt auteur Frank Gies. “Door corona moesten we de uitvoeringen een jaar uitstellen, die tijd was Annie niet meer gegeven.” Al was ze er nog wel een beetje bij. Aan het einde van de voorstelling kwamen fragmenten uit het opgenomen interview met Annie op een groot beeldscherm voorbij.

Ook speelde zowel de jonge als oude Annie een grote rol in het openluchtspel. Rita Koster vertolkte de rol van de oude Annie en vertelde letterlijk haar verhaal. “Ik heb haar anderhalf jaar geleden bezocht in Liemerije. Dat was een heel bijzondere ontmoeting. Ik ben aan de Wehlseweg in Loil geboren, dichtbij het kloosterpark waar het drama zich voltrok, maar ik kende het verhaal niet. Veel ouderen praten niet meer over de oorlog. Dat ik het verhaal van Annie mocht horen, maakte veel indruk.”

Indi Balduk speelde de jonge Annie, ten tijde van de oorlog. “Ik hoorde het verhaal anderhalf jaar geleden pas voor het eerst. Heftig. Mijn opa en oma hebben de oorlog wel meegemaakt, maar onze generatie weet er weinig van. Doordat ik nu zelf de rol van Annie speel, kan ik me beter inbeelden hoe angst en vreugde toen voelden.

Het verhaal begon, na een flashback naar de fatale knal, ook met de geboorte van Annie in 1932. Het openluchtspel eindigde met de woorden van de echte Annie, die de toeschouwers nog maar eens op het hart drukte dat dit nooit meer mag gebeuren. Daar tussenin voltrok zich een indrukwekkend schouwspel, dat een goede indruk gaf van het leven in de dertiger en veertiger jaren in Loil.

Decor
Het geheel speelde zich dan ook af in een decor in grijstinten, alsof je naar een oude foto zat te kijken. De voorkant van de bakkerij was een kopie van de winkel, die destijds aan de Wehlseweg stond. Het gebouw kon 360 graden draaien, waardoor het publiek ook in de bakkerswinkel en slaapkamer kon kijken. Het klooster en de school stonden zelfs (deels) op de fundamenten van de verwoeste gebouwen en hadden eveneens draaibare elementen.

De acteurs droegen kleding uit die tijd, de Duitse militairen reden op een originele zijspan uit de Tweede Wereldoorlog en de twee oude fietsen kwamen van een verzamelaar uit Loil. “De kleding van de vier nonnen kregen we van de zusters van JMJ uit Den Bosch, van dezelfde congregatie als waar de nonnen destijds ook vandaan kwamen”, vertelt Edwin van Onna, ontwerper van het decor. “Verder hebben we veel rekwisieten uit die tijd gebruikt of nagemaakt. De schoolbanken en -tafels waren een kopie van het meubilair uit de oorlogsjaren, getimmerd door onze eigen decorbouwers.”

Zo werd het openluchtspel heel herkenbaar voor de oudere toeschouwers, waarvan een aantal de oorlog nog bewust hadden meegemaakt. Maar konden ook de kinderen en jongeren zich een goed beeld vormen van de tijd van toen. Daarbij kwam de boodschap van Annie en de makers van het stuk op allen heel duidelijk over: dat zoiets nooit meer mag gebeuren.

Basisscholen
Omdat Annie Morren-Seegers het productieteam van het openluchtspel ‘Nooit Meer’ persoonlijk liet weten dat het verhaal van Fientje en Leike verteld moet blijven worden, werden vorige week ook een aantal groepen van drie basisscholen uit Loil en Didam uitgenodigd op de set. De kinderen van IKC De Toorts, Brede School de Ontdekking en Daltonbasisschool St. Jozef kregen een kijkje voor en achter het decor, zagen de fundering van de meisjesschool en een aantal foto’s uit de tijd van toen. Ook luisterden ze naar de bijbehorende verhalen, verteld door Edwin van Onna.

Die beelden en verhalen maakten op de meeste leerlingen duidelijk indruk. Al wisten sommigen al best veel over de gebeurtenissen die zich in de Tweede Wereldoorlog in hun omgeving afspeelden. Zo kwam het openluchtspel op de Jozefschool in Loil al verschillende keren ter sprake. “Mijn opa is in de oorlog geboren”, wist één van de kinderen. “En die van mij heeft meegeholpen bij het openluchtspel.”

“Wie woont daar”, vroeg een jongen van De Ontdekking, wijzend naar het ‘kapot geschoten’ klooster. “Die is onvoorzichtig geweest met zijn huis.” Van Onna legde uit dat daar in de oorlog de nonnen woonden. “Toen de meisjesschool ontplofte door de munitie, die de Duitsers daar hadden achtergelaten, stortte ook een deel van het klooster in. De Duitse militairen namen in februari 1945 het klooster in en bewaarden hun munitie in de school. Dit werd Fientje en Leike na de oorlog, toen de bezetters waren verjaagd, uiteindelijk fataal.”