’s-HEERENBERG – Het kasteel en de tuinen van Huis Bergh zijn weer één. De afgelopen jaren werd de kasteeltuin helemaal gerestaureerd en teruggebracht naar een ontwerp van 1727. Ook toen was de tuin een fijne plaats om te verpozen en nuttig, vanwege zijn oogst. “Bovendien wordt de fontein in de centrale vijver opnieuw gesierd door een tritonbeeld.”

“Door archiefonderzoek weten we dat er eind 17e eeuw diverse loden tuin- en fonteinbeelden hebben gestaan, gemaakt door de Haagse kunstenaar Andries Gutsche”, vertelt Diane Visser, directeur van Huis Bergh. “Door middel van de 3D-kopieertechniek hebben we nu een kopie van de triton uit het Rijksmuseum in brons laten maken.” Deze is vrijdag door Willy Verheij van Verhey Toldijk in de fontein geplaatst.

Het ontwerp van de gehele tuin is geïnspireerd op een kaart uit 1727, toen het complex van Huis Bergh, inclusief tuin, werd vastgelegd door cartograaf Theodor Bucker. Die laat zien dat de tuin meerder functies had. De tuin moest een plaats zijn om tijd door te brengen en werd daarom gesierd door fonteinen, tuinbeelden en mooie bloemen. Maar de tuin moest vooral ook nuttig zijn en oogst leveren. In de tuin van de voorname graven stonden dus niet alleen bijzondere bloemen, maar ook groenten en fruit.

“De ene kant is nu opnieuw ingericht als moestuin met oude fruit- en groenterassen, zoals asperges en artisjokken”, zegt Visser. “Aan de andere kant heeft ontwerper Peter Verhoeff labyrinten, droge grachten en vijvers aangelegd. Daarbij maakte hij niet alleen gebruik van de kaart van Bucker, maar ook van de bevindingen die we in de archieven van Huis Bergh hebben gedaan.”

Hierin wordt al in 1461 melding gemaakt van een tuin bij Huis Bergh. De kasteeltuin is dan ook de oudst bekende gedocumenteerde tuin van Nederland, die in contour en opzet nog bewaard is gebleven. Visser: “Het unieke aan ons archief is dat het een schat aan informatie over de tuin biedt. Er staat in vermeld wie de tuinmannen en -vrouwen waren en welke bloemen en gereedschappen er zijn besteld. Ook zijn de nota’s van de bouw- en onderhoudswerkzaamheden nog bewaard gebleven.”

Tentoonstelling
Omdat er zoveel bijzondere documenten en beelden van de tuin in het archief zijn gevonden, is er in het kasteel ook een tentoonstelling over de tuin ingericht. Deze wordt samen met de tuin vanaf vrijdag 22 april opengesteld voor het publiek. “Aan de hand van een tijdsbalk laten we de hele historie van de tuin zien. Daarbij wordt een deel van het archief getoond, maar bijvoorbeeld ook tuingereedschappen uit de 16e eeuw, die we in bruikleen hebben gekregen. Verder zijn er originele tuinbeelden van engeltjes tentoongesteld.”

De tuin is te bezichtigen tijdens de openingstijden van het kasteel. Met een entreekaart van het kasteel kan bovendien een app worden gedownload met informatie over de historie van de tuin. Er is echter ook een handout gemaakt, die bezoekers mee kunnen nemen. De tentoonstelling blijft tot 1 maart 2017 staan.