NIEUW-DIJK – Het is meer dan een expositie, geen beurs, maar ook geen markt. Initiatiefneemster en afscheidsfotograaf Marjan Rosendahl noemt doodGEWOON een evenement, waarbij ze samen met studiegenoot Nikky Hols stilstaat bij het leven, verlies en troost. “We willen mensen informeren over herinneringen maken en afscheid nemen.”
Dat doen de twee afscheidsfotografen met diverse partners in troost, zoals een rouwbegeleider, uitvaartverzorger, bloemist en makers van unieke gedenkobjecten. In de Antonius van Paduakerk in Nieuw-Dijk exposeren ze zondag zelf foto’s en albums, gemaakt rondom het afscheid van dierbaren.
“In juli hebben we op deze zelfde locatie met een aantal medestudenten een afscheid in scène gezet om ervaring op te doen in afscheidsfotografie”, vertelt Rosendahl over de aanleiding voor het evenement. “Daarbij mochten we de kerk gebruiken als decor en werden we gesteund door een aantal ondernemers rondom het afscheid. Vervolgens vroeg onze docent wat we met de foto’s gingen doen, die we hadden gemaakt. Zo ontstond het idee voor de expositie.”
Dood en afscheid bespreekbaar maken
Het was vooral studiegenoot en maatje Nikky Hols die het idee omarmde. ‘Zullen we het ‘doodgewoon’ samen doen’, zeiden ze tegen elkaar. “We wilden de kerk echter niet alleen afhuren voor een foto-expositie van ons tweeën”, zegt Rosendahl. “Er was meer nodig. Dus hebben we ondernemers gebeld die belangrijk zijn bij de dood, rouw, maar ook bij leven. WensAmbulance Oost-Nederland komt bijvoorbeeld ook. Net als een centrum voor levensvragen.”
Doel van de expositie is om de dood en het afscheid meer bespreekbaar te maken. Maar ook om mensen te informeren over alle mogelijkheden die er rondom het afscheid nemen van een dierbare zijn. “Vaak gaan mensen namelijk te laat in gesprek over de dood”, weet Rosendahl. “Wanneer doe je dat? En hoe maak je blijvende herinneringen? Met doodGEWOON proberen we daar antwoord op te geven.”
Rouwbakfiets en bloemenband
Zo zijn er zondag in de Antonius van Paduakerk mensen van natuurbegraafplaats Schapenmeer uit Vorden aanwezig. Verder is de rouwbakfiets er, voor een duurzame laatste reis. Er staat een stand met assieraden en gedenkobjecten. Vergeet me nietjes laat tastbare herinneringen zien, gemaakt van kleding van dierbaren. En bloemenband toont wat je nog meer met bloemen kunt doen bij een afscheid. Maar er zijn ook een rouwcoach, uitvaartverzorger en ritueel uitvaartbegeleider in Nieuw-Dijk.
“Persoonlijk vind ik het mooi dat we TOLAD in de kerk hebben”, vertelt Rosendahl. “Dit is een wandelstok om as te verstrooien. Die hebben we zelf gebruik bij het verstrooien van de as van onze vader en moeder. Bij elke stap die je zet, druk je op de stok en komt er een beetje as vrij. Wij hebben daarmee de route gelopen, waaraan we als kinderen de meest dierbare herinneringen hadden aan onze ouders.”
Afscheidsfotografie
Zelf laten Hols en Rosendahl zondag de resultaten van hun studie afscheidsfotografie zien. In december doen beiden eindexamen en hebben ze, als onderdeel van hun studie, allebei vijf uitvaarten gefotografeerd. Verder zijn er wat foto’s te zien van de in scène gezette uitvaart in juli. Toch is afscheidsfotografie veel meer dan alleen foto’s maken tijdens de uitvaart.
Rosendahl: “Wij lopen meestal een hele week mee in hun verlies. Nikky en ik gaan met de familie in gesprek, onder andere over wie de dierbare was, wat de wensen zijn en wat voor de familie belangrijk is. Dat brengen we allemaal in beeld. Van de uitvaart krijgen de nabestaanden zelf vaak niet alles mee. Wie waren er bijvoorbeeld allemaal? Wij willen mensen iets geven als blijvende herinnering en ze steunen door een stuk troost te bieden.”
Hols fotografeert alleen in zwart-wit. “Want kleur leidt alleen maar af”, vindt ze. “Maar alle foto’s van de bloemen en kaartjes lever ik wel in kleur aan.” Rosendahl maakt naast de afscheidsfoto’s ook levensportretten. “Die noem ik ‘mooi voor op de kist’”, zegt ze. “Ik krijg namelijk vaak, als bijvoorbeeld vader is overleden, een onscherpe foto met de vraag ‘kun je hier nog wat mee?’. Wat ik verder nog graag wil, is al in het stadium van ziek zijn met de familie meelopen. Zodat ik dan ook al hun favoriete plekken, hobby’s en bloemen vast kan leggen. Daarmee kan ik nabestaanden pas echt een dierbare herinneringen meegeven.”
Doodgewoon on tour
Het evenement doodGEWOON vindt morgen van 14.00 tot 17.00 uur plaats in de Antonius van Paduakerk aan de Smallestraat in Nieuw-Dijk. De toegang is gratis. Rosendahl: “Daarna gaan we nog on tour. Nikky woont namelijk in Amsterdam, dus we willen doodGEWOON ook daar organiseren.”
Hoofdfoto: Afscheidsfotograaf Marjan Rosendahl exposeert zondag haar foto’s in de Antonius van Paduakerk in Nieuw-Dijk.