Wi-j denke hierbi-j terug aan de periode van 1955-1970. Meh inkuule bedoele wi-j ’t aanlegge van ’n winterveurraod veur de beeste (melkkoeie en aoverig jongvee), zodah ze ’s winters ok genog te vraete hadde.

Zo wiere d’r sukerruuve ingekuuld, strak aan ’n lange ri’j gestapeld, dan klappe stro d’r tegenaan veur isolatie en ventilatie, plestiek d’r aoverhen en onderaan wier d’r een keer of drie, vier naeve op gespaaid. Baovenop zah ’n aopening in ’t plestiek dan konne ze baeter opdreuge en dan ha’j minder rotte.

In de lentedag, eind mei wier de eerste sneej gemaejd, ’t wier grotendeels geheuj’d, moh ok vaak ingekuuld in van die ronde silo’s. Be’j ons tuus harre wi-j drie grote ronde putte, zon bitje un deursneej van drie meter. Ze ware ongeveer 2,5 meter die:p en opgezet uut betonne rondvörmige elemente. Die putte ware allemaol meh de bats uutgegrave.

Tusse die drie silo’s le’j un hele opper grond wel ’n meter baove ’t maejveld, want as ’t gres in die ronde putte ging en as ’t dan baove de silo uutkwam dan wiere d’r van die höltere opzetstukke opgezet. Die opzetstukke dah ware van die rondvörmige schotte van twee en een halleve meter breed en twee meter hoog en die wiere deur iezere beugels be’j mekaar geholde. Op disse manier ko’j d’r nog weer vlot twee meter gres be’j baove op pakke. Umdah ’t gres nog gresgruun was, slonk da gre’j aldenaas.

Baovenop d’n bult wier ‘t gres afgedek met papiere tuu;j, later wier dah plestiek en daor baovenop wier weer een halleve meter zand gebats en dan ging d’n kuul aan ’t slinke en zakke tot aan de betonne rand van de silo en dan konne die höltere opzetstukke d’r weer vanaf. In de winterdag, as wi-j de kuul losmieke, bouwde wi-j meh die opzetstukke een soort wigwamtent van sliete en klappe stro zodah ’t gres nieh bevroor en dan ko’j d’r iedere dag een paar krujwages uuthale veur de beeste en da grej dah stonk mien dan toch.

Meestal deje wi-j d’r ’n toevoeging be’j, A.I.V.-Zuur, dus eigeluk ’n conserveringsmiddel. Dah grej was zo sterk, aj dah puur op d’n aoveral kreeg ha’j de gae;j d’r in hange. Dih zuur wier verdund met water deur middel van ’n doseerapparaat. At dan de silo helemaol laeg was, bleef d’r onderin zon 20 centimeter drap staon. Da was grondwater gemengd met dah zuur en raegewater, bah wah ‘n grej.

In die tied was d’r ‘s maondagsmergus keujesmerk in de diemse merkhal. Nie:t dah d’r zovöl  keujes meer kwame mor ’t was meer zon bitje ’n reünie van boere en buuteluj. De eigelukke merk was zon bitje um half twaalf afgelope en völ van die boere ginge daornao efkes moe:d indrinke be’j Frans Gerritsen, de kroeg tegenaover de merkhal. ’T was d’r beregezellig en be’j sommige liep dah wellus uut de hand.

Mien vader en ik ware op een maondag be’j de silo’s an ’t werk um disse weer in orde te make veur de ni’je bouw (oogst), dus de silo’s ware laeg en d’n drap sting d’r nog in. Op ’n gegeven moment kump d’r ’n oldere boer uut de buurt terug van genuumde merk c.q. kroeg. ’T was zo rond half drie. Volgus ons hat e ’t stuur nogal los zitte, oftewel hi’j hah ’n bitje völ an Bachus geofferd.

Genuumde boer kon nogal opsni-je aover zien bedrief, zien beeste en aover al ’t huusholdgeld wah hi-j wel nieh uutgaf. Volgus ons viel dah nog wel meh, want hi-j woonde alleen meh zien twee vrejgezelle zoons. Den beste man zag ons be’j de silo aan ’t werk, sprong van de fiets, klauterde op d’n hoop grond tussen de silo’s en begon te praeke en poche hoe goe:d at hi-j ’t wel niet deej meh zien jonges.

Wi-j werkte gewoon deur, de ore los dus ’t ene oor in en ’t andere oor uut. Opens lut de kaerl mien toch ’n belk, wi-j keke op en zage nog neh hoe hi-j achteraove de silo indonderde, zo lankuut in d’n vieze drek. Hi-j spattelde, vluukte en gromde allejekes. Meh ’n touw en ’n lange leer hewwe um nao baove getrokke, d’n mesjesterse boks gleej um zo van de kont af en mieterig a’t hi-j toch was. Toen hewwe um bedeen nao ’t washok geslöp. Mien moeder zag dah allemaol aankomme en die deej bedeen de deur op de pin. Zi-j dach: die loch uut ’t kuulgat krieg ik van ze lang zal ze laeve nieh meer uut de keet! Toen hewwe ‘m buute mao gewoon met de kolde slang afgespuu:ld en op de fiets gezet. Volgus ons was e inens weer nuchter. Hi-j traoj zien trampiezer in de nek en nog steeds keffend en scheldend ging hi-j nao huus.

Maondelang hewwe ‘m nieh meer gezien. Later heurde wi-j van andere dat hi-j d’r een  aldenaase longontstaeking aan aover hah geholde en dah hi-j hos de pie:p uut was gewes. ’s Maondags zeie wi-j geregeld tege mekaar: “Zol ’t huusholdpötje nog komme?” Eerluk waor gebeurd ‘k was d’r eigus bi-j.

Henk Gieling