DIDAM – Hij heeft een beroep dat bij velen tot de verbeelding spreekt. Didammer Marco van den Berg werkt al sinds 1998 als piloot op een traumahelikopter op Rotterdam The Hague Airport. Eerst één dag in de week als freelancer en vanaf 1 januari 2007 als basemanager bij de ANWB Medical Air Assistance (MAA).

“Ik heb 22 jaar bij de luchtmacht gewerkt, van 1984 tot eind 2006”, vertelt Van den Berg. “Daarvoor was ik zo’n 140 nachten per jaar van huis. Ik ben op uitzending geweest naar Bosnië en Afghanistan, maar ik gaf als vlieginstructeur ook veel lessen in het buitenland. Het was een prachtige tijd die ik nooit had willen missen, maar met het vele reizen naar de vliegbases in Amsterdam, Rotterdam en Gilze Rijen was ik bijna nooit thuis.”

Om zijn gezin wat vaker te kunnen zien, koos Van den Berg in 2007 daarom definitief voor de traumaheli van de MAA. Hier werkte hij al één dag in de week als freelancer. “Een collega die al op de heli vloog, vroeg me in 1998. In 1999 liep mijn contract bij de Luchtmacht af en het leek me een mooie nieuwe uitdaging. Uiteindelijk heb ik nog acht jaar bij de Luchtmacht gewerkt, maar in 2007 heb ik toch de overstap naar de ANWB Medical Air Assistance gemaakt.”

Diensten
In Rotterdam draait Van den Berg drie dag- of nachtdiensten van bijna 13 uur. Vervolgens is hij vijf of zes dagen vrij. Ondanks dat zijn vrije tijd daarmee enorm is toegenomen, zijn de diensten zwaar. “Zomers kunnen de diensten uitlopen tot vijftien en een half uur”, zegt hij. “Dat zijn extreem lange dagen.”

Van den Berg verblijft met zijn team, een arts en verpleegkundige, op het station waar vijf slaapkamers zijn ingericht. “Per dag hebben we gemiddeld zes oproepen. Het afgelopen jaar waren dat er in totaal 2170. Uiteindelijk wordt ongeveer 43 procent van de inzetten gecanceld. Dan krijgen we onderweg de melding dat de patiënt al is overleden, zichzelf uit de auto heeft bevrijd of dat het niet zo ernstig is.”

Geweldsdelicten
Bij alle andere oproepen wordt de inzet van de traumaheli wel vereist en meestal is de toestand dan kritiek. “In Rotterdam hebben we veel te maken met geweldsdelicten. Het is hier af en toe net het wilde westen. Schietpartijen, mensen die elkaar met een mes of bijl te lijf gaan, ze zijn hier aan de orde van de dag. Maar Rotterdam heeft ook een onwijs groot industrieel gebied. Daar gebeuren regelmatig ongevallen. In de Botlek hebben alle grote bedrijven zelfs een eigen landingsplaats voor de traumaheli.”

Vliegtuigramp
De inzet die hem het meest is bijgebleven, vond echter niet in het gebied van het Rotterdamse mobiele medisch team plaats. Van den Berg was van de drie traumaheli’s echter wel als eerste ter plekke in het rampgebied bij de Zwanenburgbaan in Amsterdam. “Hier crashte in februari 2009 een Boeing 737 van Turkisch Airlines”, herinnert hij zich nog als de dag van gisteren. “Wij waren bezig met een inzet in Barendrecht toen de melding binnenkwam. We zijn onmiddellijk vertrokken richting Amsterdam. Er waren 135 mensen aan boord. We hadden geen idee wat ons te wachten stond.”

Gezien de omvang van de ramp viel het aantal slachtoffers uiteindelijk nog mee. “Er waren ‘slechts’ negen doden te betreuren. Een wonder, want het vliegtuig was in drie stukken gebroken. We hebben één patiënt met de traumaheli weggebracht. Verder hebben we mensen uit het wrak gehaald en gestabiliseerd. Zoiets vergeet je nooit meer.”

Kinderen
Toch heeft deze ramp hem emotioneel niet het meeste geraakt. Dat zijn toch de inzetten waarmee kinderlevens gemoeid zijn. “De omstanders zijn dan meestal het grootste probleem”, vindt hij. “Hoe zij reageren als het leven van een kind op het spel staat, dat gaat je door merg en been.
Maar ik kan die emoties wel goed een plek geven. Anders moet je dit werk ook niet doen. Mensen vragen me vaak ‘vind je al die ellende niet vervelend?’. Ik zie het echter anders. Als wij komen, is het probleem er al. Wij kunnen in elk geval nog proberen om er wat moois van te maken. Juist daarom vind ik dit werk geweldig.”

Meer over de ANWB Medical Air Assistance is te vinden op www.anwb-maa.nl. Hoe een dag in het leven van MAA-piloot Marco van den Berg er precies uitziet, staat beschreven onder de kop ‘Hoe werken wij?’.

Onlangs wijdde Studio Erasmus, de maandelijkse talkshow van de Erasmus Universiteit in Rotterdam, een uitzending aan het werk van de mensen achter het traumaheliplatform. Bekijk hieronder de uitzending.