DIDAM – Montferland moet flink bezuinigen. De gemeente komt jaarlijks structureel drie miljoen euro tekort en stelt daarom diverse maatregelen voor om de eigen financiën weer op orde te krijgen. Dat gaat ten koste van een aantal voorzieningen in de gemeente, waarbij vooral zwembad de Hoevert het kind van de rekening lijkt te worden.

Zo investeert de gemeente, als het aan het college ligt, vanaf 2021 niet meer in het openhouden van het zwembad in Didam. Op dit moment is de gemeente jaarlijks zo’n 250.000 euro kwijt aan onder andere de exploitatie en het onderhoud van het gebouw. “En dat wordt in de toekomst alleen nog maar meer”, verwacht Martin Som, wethouder van financiën.

De overeenkomst met Sportfondsen kan per 1 januari 2021 stop worden gezet. Dit bespaart de gemeente veel kosten in de huidige begroting. Som: “Maar we moeten ook rekening houden met extra lasten als er in 2021 een nieuw zwembad gebouwd moet worden. Als onze bijdrage in 2021 stopt, wil dit overigens niet zeggen dat het zwembad ook sluit. Dan moeten er door de gebruikers alleen andere gelden worden gevonden.”

Schoolzwemmen
De gemeente stopt daarnaast met schoolzwemmen. “De meeste kinderen hebben al een zwemdiploma voordat het schoolzwemmen start”, weet wethouder Ruth Mijnen. “Veel scholen bieden al geen schoolzwemmen meer aan, omdat het qua organisatie veel van ze vraagt. Daarbij hebben we prima regelingen voor kinderen, waarvan de ouders de zwemlessen niet kunnen betalen, zoals de Meedoenregeling.”

Naast de bezuinigingen op het zwemmen moeten ook de welzijnsvoorzieningen, bibliotheek en muziekscholen aanzienlijk inleveren de komende jaren. Hiervoor wordt vanaf 2022 een bezuiniging van 260.000 euro per jaar voorgesteld op een totaal van 2,6 miljoen euro. “Dit hoeft niet ten koste te gaan van één van de voorzieningen”, zegt Som. “In de toekomst moet er echter nog intensiever tussen de drie worden samengewerkt. Ook verhuizen de bibliotheek in Didam en Welcom in 2022 naar de ‘plint’ van Meulenvelden, wat ook tot een kostenbesparing leidt.”

Gemeentehuis
Verder snijdt de gemeente ook in de eigen organisatie. Hervorming van de bedrijfsvoering moet in 2020 al 100.000 euro opleveren, oplopend tot 500.000 in 2025. “We beëindigen bovendien de huurovereenkomst met Woonzorg Nederland”, vertelt Som. “Dit betekent concreet dat we uit Gouden Handen vertrekken. Ons contract loopt nog tot 17 december 2023, maar we gaan nog met Woonzorg Nederland in gesprek of we de overeenkomst niet eerder kunnen beëindigen.”

Vanaf dat moment kunnen burgers voor de dienstverlening van de gemeente niet meer terecht in ’s-Heerenberg, maar moeten ze naar het gemeentehuis in Didam. Ook de raadsvergaderingen worden dan in Didam gehouden.

“Veertien jaar geleden zijn de gemeenten Bergh en Didam samengegaan, maar we hebben nog wel steeds twee gemeentehuizen, twee zwembaden, twee muziekscholen en twee welzijnsorganisaties. Dat is teveel, gezien de grote van de gemeente”, vindt wethouder Oscar van Leeuwen. “Dat is hetzelfde als je gaat samenwonen en trouwen, maar wel twee huizen aanhoudt. We willen daarom van elk nog maar één voorziening.”

Sociaal domein
Het college stelt verder een aantal maatregelen voor om de uitgaven in het sociale domein met 1 tot 1,5 miljoen euro per jaar te verlagen. “Dat willen we met name realiseren door dingen anders te doen”, zegt verantwoordelijk wethouder Wim Sinderdinck. “Hierbij hebben we de minima buiten schot gelaten. De Sociale Raad heeft inmiddels positief op al onze voorstellen gereageerd.”

Een maatregel die de burger zelf direct in de portemonnee gaat voelen, is een verhoging van de woonlasten. Die vallen in 2020 vier procent hoger uit dan in 2019. “Dat zit voor een deel in de afvalstoffenheffing”, vertelt Som. “De rioolheffing blijft gelijk en bij de OZB voeren we alleen een inflatiecorrectie door.”

Emoties
Het college begrijpt dat de bezuinigingen gepaard gaan met veel emoties. Maar burgemeester en wethouders benadrukken dat het zo niet door kan gaan. “Er ligt een behoorlijk pakket, waarbij er veel van iedereen wordt gevraagd”, weet ook wethouder Walter Gerritsen. “Maar een goed bestuur zit er niet voor de volgende verkiezingen, maar voor de volgende generaties. We hebben de afgelopen tien jaar zo’n 25 miljoen euro van onze spaarrekening afgeboekt, dat moet weer worden aangevuld. Al blijven er ambities.”

Burgemeester Peter de Baat beaamt dat. “De financiële mogelijkheden zijn wel bereikt. De gemeenteraad moet daarom ook keuzes maken. Het gaat nu economisch goed, waardoor de maatregelen wellicht minder hard aankomen.” De gemeente gaat daarbij uit van de eigen kracht van de samenleving. “Het moet van onderop komen.”