DIDAM/BEEK/WEHL – Op 1 juni was het 200 jaar geleden dat de Kleefse enclaves tot het Koninkrijk der Nederlanden gingen behoren. Hoewel Didam geen Kleefse enclave was en Bergh zelfs grondgebied kwijtraakte, wordt deze overdracht ook hier gevierd. Vanuit Wehl is er een fietstocht uitgezet over de historische Koningsweg.
De fietstocht is door de oudheidkundige verenigingen van Didam en Wehl en de Heemkundekring Bergh in samenwerking met de Stichting Pac-Tu Wehl georganiseerd en wordt vrijdagavond 24 juni verreden. “De oudheidkundige verenigingen in de Liemers zitten samen in een overleg over de viering van ‘200 jaar Kleefse enclaves’”, vertelt Edwin Zweers, voorzitter van de Heemkundekring Bergh. “Het enige dat Didam, Wehl en Bergh hierin verbindt, is de Koningsweg. De weg loopt namelijk over het grondgebied van de drie voormalige gemeentes.”
Neutraal
Waar Wehl tot 1 juni 1816 tot de Kleefse enclaves behoorde, waren Didam en Beek in die tijd in handen van de heren van Bergh (Pruisisch gebied). De Koningsweg vormde de Nederlandse grens, een neutrale weg, die eeuwenlang deel uit maakte van de verbinding tussen de enclave Wehl en het bestuur in Kleef. Het feit dat het katholieke Wehl geheel door protestants gebied was omgeven, betekende dat bijvoorbeeld bij militaire aflossingen omzichtig te werk moest worden gegaan.
“Om niet te provoceren bewogen de Kleefse, later Pruisische, militairen zich ongewapend en ongeüniformeerd over de Koningsweg om pas bij de grens van Wehl hun wapens en uniformen van de karren te halen en daarna in vol ornaat de enclave binnen te marcheren”, zegt voorzitter Theo te Wil van de Oudheidkundige Vereniging Didam (OVD). “Alle notariële aktes werden eveneens in Duitsland opgemaakt, dus moest men ook daarvoor heen en weer over de Koningsweg.”
De weg begon aan de uiterste grens van de gemeente Elten en zette zich voort over het grondgebied van het Koninkrijk Holland tot aan de grens van de gemeente Wehl. Tot 1825 liep de weg over de Wehlse en Didamse hei. Bij latere ontginning van het gebied werd de weg iets verlegd en verhard.
Route
Een deel van de weg ligt er nu nog steeds. Zo rijden de fietsers vrijdagavond in Wehl, Nieuw-Dijk en Beek over de Koningsweg. De route gaat eveneens over de Wehlener Köningsweg in Elten. “Omdat de weg in de loop der jaren onder andere is doorsneden door de A12 en A18 kunnen we niet meer de hele voormalige Koningsweg rijden”, vertelt Jeroen Martens van de Oudheidkundige Vereniging Wehl. “Toch hebben we nog een groot deel van de weg in de route kunnen opnemen.”
Dat is gebeurd in samenwerking met de Stichting Pac-Tu Wehl, die de fietstocht organiseert. Martens: “De tocht maakt deel uit van de 14e Wehlse Fietsweek. Al onze verenigingen doen deze maand iets in het kader van het jubileum ‘Wehl 200 jaar bij Nederland’. Pac-Tu heeft hiervoor de route van de laatste fietsavond aangepast en de Koningsweg erbij betrokken. De historische verenigingen voorzien de deelnemers hierbij van de nodige historische informatie.”
De tocht start tussen 18 en 19 uur bij het Koningin Beatrixcentrum in Wehl. Meer informatie staat op www.200jaarwehl.nl.
