DIDAM/BEEK – ‘Welke instantie is hier de weg kwiet?’, vroeg Joop Boxstart zich af toen hij op de Tatelaarweg in Didam het bord ‘Achterhoek’ passeerde. ‘Wi-j zitten hier in de Liemers’, merkte de Babberichse streektaalzanger terecht op. Toch plaatste de Stichting Achterhoek Toerisme de borden deze zomer op diverse plaatsen in de regio.
Zo staat er nu ook bij de grensovergang aan de Eltenseweg tussen Beek en Elten een nieuw toeristisch bord, dat het oude ‘Écht Achterhoek’ heeft vervangen. Hetzelfde bord verdween uit Drempt en is nu prompt voor Doesburg neergezet. De meningen over de regiogrenzen van de Liemers en de Achterhoek mogen dan verschillen, iedereen is het er over eens dat het hier toch echt de Liemers betreft.
“Ik ben werkelijk een beetje boos vanwege deze ondoordachte actie”, zegt Boxstart. “De Liemers is de regio waar ik me thuis voel, waar ik geboren en getogen ben. Dat gebied halen ze gewoon weg en daar maken ze de Achterhoek van. Dat vind ik respectloos. Nou heb ik niks tegen de Achterhoek, integendeel zelfs. Maar dit is de Liemers en dat moet zo blijven.”
Volgens veel geschiedschrijvers is de Liemers zelfs het hele gebied dat westelijk van de Oude IJssel ligt. Ten oosten van de Oude IJssel begint pas de Achterhoek. Zo lokaliseerde de Didamse auteur Nol Tinneveld de Liemers ooit als ‘het hele gebied tussen Rijn en IJssel met de (voormalige) gemeenten Didam, Duiven, Gendringen (met uitzondering van Breedenbroek en Voorst), Montferland, Wehl, Westervoort en Zevenaar’. Rijnwaarden behoorde naar zijn mening oorspronkelijk niet tot de Liemers, maar tot de Overbetuwe.
Achterhoek Toerisme
Zonder blikken of blozen ‘eiste’ de Stichting Achterhoek Toerisme echter een deel van de Liemers op door middenin het gebied drie ‘Achterhoek’ borden te plaatsen. “Wij hebben daarbij de grenzen aangehouden van de tien gemeenten die zich bij Achterhoek Toerisme hebben aangesloten”, legt Jan ten Have namens de stichting uit. “Ook Doesburg en Montferland horen daarbij. Toen Didam samenging met Bergh, sloot de nieuwe gemeente zich bij Achterhoek Toerisme aan. Daarom staat er nu ook een bord in Didam.”
De gemeente Montferland bevestigt die lezing en stemde, hoewel het geografisch niet klopt, in met de Achterhoekse plaatsaanduiding. Voor haar is het echter ook een marketingverhaal. “Montferland is natuurlijk een herindelingsgemeente, waarbij het voormalige Bergh tot de Regio Achterhoek behoorde en het voormalige Didam tot de Liemers (Stadsregio)”, reageert wethouder Tanja Loeff. “Nu hoort de gemeente Montferland bij beide regio’s en participeren we toeristisch gezien ook in beide regio’s. De Achterhoek is daarbij een sterk merk, het gebied staat goed op de kaart, ook promotioneel. In die promotie willen we dan ook volop meedoen.”
Boxstart vindt echter dat de borden de identiteit van de Liemers geweld aan doen. Hij schreef daarom onder andere het protestlied ‘Old Liemers geet dood. Mor waor ’t stervende is, hult ’t zich groot’. Als het aan hem ligt, wordt het bovendien tijd om de Liemers eens beter op de kaart te zetten. “Ik zal de op- en afrit van de A12 in Babberich eens met een paar trekkers dichtgooien. Zullen we wedden dat heel Nederland binnen een uur weet waar de Liemers ligt!”
Joop kan in dit artikel niet beter verwoorden wat menig Didammer denkt. Ook ik erger me telkens aan het totaal verkeerd geplaatse bord aan de Tatelaarweg…en dat wethouder Loef dan ook nog zegt dat de Achterhoek een sterk merk is en dus de LIEMERS dat niet is (ze spreekt het niet uit, maar dat is wel de conclusie, na mijn mening)…en dus ook niet kan worden…??? Hier kan ik met mijn hoofd niet bij en ben, net als Joop, boos dat er zomaar over de ziel van de LIEMERS en zijn/haar inwoners heen gewalst wordt. Liever de LIEMERS!!! Dorien Schlief-Wenting
Het lijkt erop dat de ‘update’ van de ‘Welkom in de Achterhoek’-borden een druppel is die het vat tot overlopen brengt. Een goede gelegenheid inderdaad om een al langer lopende discussie over streekidentiteit een nieuwe impuls te geven. Dorien Schlief is verbijsterd over de reactie van de wethouder. Die wederom spreekt vanuit een heel andere werkelijkheid dan Dorien en Joop. De werelden van bestuurlijke en economische samenwerkingsverbanden storen zich niet aan de oudere structuren van cultuur, taal en geschiedenis die voor veel mensen het gevoel van gemeenschap binnen een streek uitmaken. De ‘Achterhoek’-borden suggereren dat ze het laatstgenoemde domein (het streekeigene) aanspreken, maar geven in feite aan welke (toevallige) samenwerkingsstructuren tussen gemeenten bestaan. Dat is voor bewoners verwarrend en storend, maar ja, dat zijn nu juist niet de toeristen, waarvoor de borden bedoeld lijken te zijn! Met velen (o.a. ook de historische verenigingen in de Liemers) pleit ik ervoor dat de hele Liemers van Westervoort tot Gendringen op de kaart gezet wordt, zodat onze streek net als ooit de Achterhoek geen achterhoek van Nederland meer vormt.