’s-HEERENBERG – Internist-oncoloog en hoofdonderzoeker dokter Niven Mehra van het Radboudumc ontving onlangs een prachtige cheque van Bergh in het Zadel van 80.000 euro. Met zijn team voert hij het onderzoek ‘bloed- en urinetest voor diagnostiek bij kanker’ uit.

Door Simone Pastoors

Niven: “Door het afnemen van deze test krijg je een ‘blauwdruk’ van het tumorprofiel van patiënten. Bloed en urine worden ook wel ‘liquid bio-markers’ genoemd. Hieruit leid je bepaalde tumoreigenschappen af. Een veelbelovende methode om een behandeling te optimaliseren, is door gebruik te maken van informatie vanuit circulerend DNA van tumoren uit lichaamsvloeistoffen. Met het geld van Bergh in het Zadel kunnen we dit verder gaan onderzoeken.”

Niven volgde zijn postdoctoraal in het gerenommeerde The Royal Marsdon Hospital en The Institute of Cancer Research in Londen. Het onderzoeksteam dat hij in het Radboudumc aanstuurt, loopt voorop met ontwikkelingen op het vlak van persoonsgerichte behandelingen.

“Het Radboudumc streeft ernaar een expertisecentrum te zijn voor patiënten en onderzoekers, die willen weten of persoonsgerichte behandelingen beter zijn dan voorgaande standaard behandelmethoden. Het zo vroeg mogelijk aanbieden van deze persoonsgerichte behandeling en deze standaardiseren, is uniek in Nederland. Ik heb hoge verwachtingen van het bloed- en urinetestonderzoek waar we nu mee bezig zijn.”

Uitlezen van de tumor
In het bloed of de urine bevinden zich kleine hoeveelheden DNA afkomstig van de tumor, zogenaamd circulerend tumor DNA. Door analysemethoden kan een genetisch profiel van de tumor gemaakt worden uit DNA vanuit een bloedbuisje.

“We scheiden de bloedcellen, waardoor er plasma overblijft en miljoenen kleine DNA-fragmentjes. Je leest met de test de tumor uit en daarin zie je specifieke mutaties op basis van een afwijkende DNA-code. Zo kunnen er snel en efficiënt genetische afwijkingen in kaart worden gebracht. Dit kan je gebruiken om gevoeligheid voor behandeling te bepalen en vroegtijdig resistentie aan te tonen. Met de uitslag van dit tumorprofiel kan sneller de best passende behandeling worden ingezet. Dit kan dus tot betere resultaten leiden. Straks is voor alle soorten kanker eenvoudig met een test te voorspellen welke behandeling het beste aanslaat. Dus ook of bij de patiënt bijvoorbeeld immunotherapie werkt.”

Gepersonaliseerd behandeltraject
Het eerder in kaart brengen van moleculaire informatie bij kankerpatiënten in een vroeg stadium, is nog niet eerder gedaan in Nederland. “Bloedtesten en onderzoek naar DNA van tumoren in urine hebben twee grote voordelen”, legt Niven uit. “Als blijkt dat deze testen goed te gebruiken zijn om de eigenschappen van tumoren te onderzoeken, kunnen we deze testen in veel meer situaties toepassen. Biopten worden bijvoorbeeld niet bij iedere patiënt met kanker afgenomen, omdat sommige tumoren moeilijk bereikbaar zijn of omdat de ingreep schadelijk kan zijn voor de gezondheid.”

En als er wel succesvol een biopt is afgenomen, kan die ingreep vaak niet worden herhaald. “Bloed- en urinetesten zijn dan veel handiger. Een tweede, derde, en vierde test is zo gedaan. We hopen deze test in 2023 gevalideerd te hebben en vanaf de start van een behandeltraject voor iedere kankerpatiënt aan te kunnen bieden. Binnen 48 uur hebben ze de uitslag en kunnen we starten met de best passende behandeling.”

Dr. Niven Mehra ontvangt uit handen van penningmeester Wietze Bosga de cheque voor het onderzoek. Geheel links Marieke Kokkeler van het Radboud/UMC en in het midden Anneke Welmers van BIHZ. Foto Robin Sommers