’s-HEERENBERG – Ruim 480 jaar was ’t Neije Raethuys het bestuurscentrum van de stad ’s-Heerenberg en het Berghse land. In 2014 werd er voor het laatst vergaderd door de gemeenteraad van Montferland. Daarna was het pand niet meer in gebruik. Tot zaterdag, toen de Heemkundekring Bergh er officieel haar intrek nam.

De oudheidkundige vereniging, die het gebouw mag gebruiken en beheren, kreeg in november al de sleutel van het monument. De afgelopen maanden werden gebruikt om de diverse ruimtes in te richten. “Ik ben blij en trots dat we straks daar ons werk mogen doen”, zei vicevoorzitter Rob Vister zaterdag voor de officiële opening van het pand.

Wie een kijkje neemt in het volledig gerestaureerde raadhuis kan zich die blijdschap goed voorstellen. Het statige gebouw aan de Hofstraat 1 werd door de gemeente Montferland, eigenaar van het pand, het afgelopen jaar weer in oude glorie hersteld. “Vooral de westgevel en het torentje waren er slecht aan toe”, vertelde burgemeester Peter de Baat zaterdag.

Torentje
Het torentje was aangetast door de bruine zwam en bonte knaagkever en is grotendeels vernieuwd. Daarnaast zijn de leistenen op de kap (helm) vervangen en is het dakbeschot vanaf het carillon compleet gedemonteerd. De Baat: “Ook de buitengevel, waar het nieuwe deel van het raadhuis is gesloopt en vervangen voor nieuwbouw, was flink beschadigd. Hier is ook de nieuwe lift gebouwd.”

Aan de andere kant van het gebouw kunnen bezoekers via de karakteristieke wenteltrap naar boven. Op de etages is onder andere de werkruimte van de Heemkundekring Bergh te vinden. Verder zijn hier de trouwzaal, raadzaal en burgemeesterskamer opnieuw ingericht. De kelder en de gangen van het gebouw worden bovendien gebruikt als museum, waar de historie van het land van Bergh tentoongesteld wordt.

Ruimtes
“In de trouwzaal kunnen weer trouwerijen worden gehouden”, vertelde voorzitter Edwin Zweers tijdens de rondleiding. “Hier kunnen we echter ook lezingen organiseren voor groepen tot maximaal vijftig personen.” De burgemeesterskamer wordt gebruikt door de foto- en filmwerkgroep en is eveneens te huur voor kleine groepen. De voormalige raadzaal is geschikt gemaakt voor bedrijfstrainingen en workshops.

Zweers: “Wie had dat allemaal kunnen bevroeden op 28 september 1982, toen een groepje mensen van diverse pluimage met een gezamenlijke liefde voor het Berghse land, elkaar voor een eerste oriënterende vergadering trof in het Muntgebouw aan de Muntwal in ’s-Heerenberg. Uit deze bijeenkomst kristalliseerde zich het eerste bestuur van de Heemkundekring Bergh.”

Zij behaalde in juni 2004 al een belangrijke mijlpaal met de opening van het Heemkundehuus aan het Stadsplein. Daarmee kreeg de vereniging eindelijk een ruimte om spullen te bewaren en te tonen aan de bezoekers. Maar de huidige verhuizing naar ’t Neije Raethuys is waarschijnlijk wel het grootste ijkpunt in de historie van de HKB tot nu toe.

Cadeau
Dit werd door de gemeente Montferland nog eens benadrukt met een toepasselijk cadeau. Zij schonk de HKB een waterput uit de veertiende eeuw, die werd gevonden bij opgravingen aan de Trambaan in Lengel.

“Hier was in de twaalfde eeuw al een nederzetting”, wist burgemeester De Baat te vertellen. “Er zijn diverse waterputten gevonden, waaronder deze boomstamwaterput. Bijzonder is dat de stammen met houten klampen en pennen aan elkaar worden gehouden. Het onderste deel is helemaal behouden gebleven en komt vandaag terug in het gebied waar het thuis hoort.” Sinds zaterdag is de put één van de pronkstukken in het museum van ’t Neije Raethuys.