’s-HEERENBERG – ‘Een historisch moment op een historisch gebouw.’ Zo noemde wethouder Martin Som donderdag het bereiken van het hoogste punt van de restauratie van ’t Neije Raethuys. De hals van het torentje bovenop het voormalige gemeentehuis werd onlangs helemaal ontmanteld en voorzien van nieuw hout, loot en leisteen.

Hiervoor moest het rijksmonument het tijdelijk doen zonder de lantaarn met het carillon, de helm, pijnappel en pinakel. Die werden voor de restauratie van het torentje gehaald. Inmiddels is de herstelde hals weer teruggeplaatst en is het einde van de restauratie van ’t Neije Raethuys in zicht. Half oktober is de oplevering en de verwachting is dat begin november de nieuwe beheerder, Heemkundekring Bergh, erin kan.

“Het hout- en lootwerk waren heel slecht”, zegt aannemer Robert Kemink. “Vooral de staanders rondom de lantaarn zijn flink onderhanden genomen. Bovendien zijn de leistenen op de kap (helm) helemaal vernieuwd en is het dakbeschot vanaf het carillon compleet gedemonteerd. Het torentje is nu helemaal in ere hersteld, waarmee de restauratie van de buitenkant van het monument bijna is afgerond. Langzaam maar zeker worden de steigers dan ook afgebroken.’’

Ook binnen wordt hard gewerkt om het gebouw op tijd klaar te krijgen voor de nieuwe gebruikers. Zo wordt de begane grond veel opener. “De luiken gaan open en de ingang wordt een glazen pui”, zegt Hans Beltman namens de gemeente Montferland. “Links kunnen bezoekers met de trap omhoog en rechts aan de buitenkant van het gebouw komt een lift. Alle inventaris staat nu nog opgeslagen, maar komt terug. Zoals één van de oudste uurwerken van Nederland, die waarschijnlijk beneden wordt tentoongesteld.”

Historie
’t Neije Raethuys was sinds 1531 het bestuurscentrum van ‘s-Heerenberg. Tot de gemeente Montferland in 2014 naar Didam verhuisde, bleef het dat ook. Ook hebben er in het verleden vergaderingen van de magistraat en van de geërfden van het Graafschap van den Bergh plaatsgevonden.

Daarnaast werd er recht gesproken. In de kelder bevond zich een gevangenis, en heden ten dage staat er ter herinnering aan de geschiedenis nog steeds een schandpaal voor het stadhuis. De raadhuisklok uit 1526 werd in vroeger tijden gebruikt om de burgers bijeen te roepen voor vergaderingen en bij rampen. (Bron: Berghapedia, Heemkundekring Bergh)

Na het vertrek van de gemeente, verkocht ze het oude gemeentehuis, maar hield ze het monumentale deel in eigendom. Vanaf november wordt de Heemkundekring Bergh de nieuwe beheerder van het rijksmonument. Het gebouw blijft wel in eigendom van de gemeente Montferland.

VIDEO: De ‘nieuwe’ ingang van ‘t Neije Raethuys met links de trap omhoog en rechts de plek waar de lift wordt geplaatst.