‘s-HEERENBERG – ’s-Heerenberg heeft sinds vrijdag een eigen museumplein. Naast het monumentale stadhuis, het kasteel en de Pancratiuskerk opende op het kruispunt van de Marktstraat, Hofstraat, Kerkstraat en Molenstraat Stadsmuseum Bergh de deuren. Daarmee wordt de complete historie van de stad en de streek aan het middeleeuwse ‘pleintje’ verteld.
In het museum gebeurt dat aan de hand van foto’s, filmbeelden en voorwerpen. “Vervolgens kunnen mensen in de directe omgeving een bezoek brengen aan de gebouwen, waar een groot deel van de historie van de stad zich afspeelde”, zegt adviseur Paul Peters. “Het museum verbindt al die hoogtepunten in de stad en streek met elkaar.”
Dat verhaal begint al voor het jaar 1000 met de ijzerwinning in het Bergherbos. In die tijd werden er tonnen ijzer uit het bos gehaald, waar diverse geslachten enorm rijk van zijn geworden. In het museum zijn onder andere de klapperstenen te zien, waaruit het ijzer werd gewonnen, en er staat een veldoven, nagebouwd door Arnold Giezen uit Zeddam.
Vrouwen
“Het ijzer werd geraapt door vrouwen, de horigen, die niks te vertellen hadden”, weet Hans Hegman, voorzitter en initiatiefnemer van het museum. “Die vrouwen worden in het museum verbeeld door Isa. Zij is de eerste van de vijf vrouwen, die in het museum centraal staan.”
De tweede is Adela, de meedogenloze rijke gravin van het Graafschap Hameland. De graven hadden burchten op Hoog-Elten en de motte in Montferland. Daarnaast staat een portret van Maria van Nassau. “Zij trouwde in 1556 met Graaf Willem IV van den Bergh en was een zus van Willem van Oranje”, vertelt Hegman. “Samen kregen ze zestien kinderen. In de Tachtigjarige Oorlog moesten ze vele verschrikkingen doorstaan.”
Vrouw nummer vier is Lyse Poer, een echte volksvrouw. Ze had drie bastaardkinderen bij Graaf Willem III, voor wie de Boetzelaersborg werd gebouwd. In het museum is hierbij ook een vitrine ingericht, waarin onder andere een stadshoorn uit de 15e eeuw en vier kogels liggen. Hegman: “Deze zijn geschonken door de burgemeester. De kogels werden gebruikt om de Spanjaarden uit ’s-Heerenberg te verdrijven.”
Mechteld
De vijfde en laatste vrouw is uiteraard Mechteld ten Ham. De vrouw die in Bergh symbool staat voor de ‘heksen’ die er werden verbrand. Dit verhaal wordt in het museum verbeeld met tekeningen van Pieter Bruegel over de heksenprocessie en een pop. “De pop is helemaal van Berghse makelij”, zegt Hegman. “Het hoofd is gemaakt door Rolf te Booij en de kleding door de dames van de stichting Mechteld ten Ham.”
Verder is er in het museum nog een maquette te zien van Bergh rond 1550. Ook zijn er twee vitrines ingericht met attributen en oude gildeboeken van het Antoniusgilde. De rondleiding eindigt met een mooie fotogalerij van alle Berghse kernen. Meer over het museum is te vinden op www.facebook.com/stadsmuseumbergh.
